11 تا از بهترین بازی های هدفمند برای کودکان پیش دبستانی

در سال‌های اولیه کودکی، بازی نقش اساسی در شکل‌دهی به ذهن و دنیای کودکان دارد. بازی های هدفمند برای کودکان پیش دبستانی لحظاتی از شادی و خلاقیت را به ارمغان می‌آورند و فرصتی برای رشد مهارت‌های حیاتی شناختی، اجتماعی و عاطفی فراهم می‌کنند. بازی‌های آموزشی می‌توانند به کودکان کمک کنند تا با مفاهیم ابتدایی آشنا شوند، تخیل خود را تقویت کنند و اعتماد به‌نفس خود را بالا ببرند.

اهمیت بازی‌ های هدفمند  برای کودکان پیش دبستانی

در دنیای آموزش، بازی و یادگیری به‌طور سنتی به‌عنوان دو مفهوم جداگانه در نظر گرفته می‌شدند؛ به این معنا که بازی برای سرگرمی و یادگیری برای آموزش جدی و منضبط در نظر گرفته می‌شد. اما پژوهش‌های جدید، این دو مفهوم را درهم‌تنیده و وابسته به یکدیگر معرفی می‌کنند. این رویکرد جدید بهترین دبستان دخترانه منطقه ۶ به کودکان اجازه می‌دهد که مفاهیم و مهارت‌های جدید را در فضایی خلاقانه و پویا تجربه کنند و یادگیری را با شور و شوق پیش ببرند.

تسهیل یادگیری از طریق تجربه

بازی های هدفمند برای کودکان پیش دبستانی این امکان را فراهم می‌کند تا مفاهیم جدید را از طریق مشاهده، عمل و تجربه یاد بگیرند. در این نوع بازی‌ها، کودکان به‌عنوان کاوش‌گران فعال عمل می‌کنند و در محیط‌های آموزشی شرکت دارند که در آن‌ها با مواد و ابزار مختلف تعامل دارند. این تعاملات عملی درک عمیق‌تری از مفاهیم انتزاعی به آن‌ها می‌دهد.

تقویت خلاقیت و تخیل

بازی‌های آموزشی، به‌ویژه آن‌هایی که شامل نقش‌آفرینی و داستان‌پردازی هستند، قدرت تخیل و خلاقیت کودکان را تقویت می‌کنند. انجام یک بازی هدفمند برای کودکان پیش دبستانی باید همراه با خلاقیت و نوآوری باشد. آن‌ها بدین وسیله دنیای خود را به شیوه‌ای خلاقانه بازسازی و شخصیت‌های مختلف را امتحان می‌کنند. با استفاده از مواد هنری و طراحی آزاد، کودکان می‌توانند ایده‌های خود را به تصویر بکشند و داستان‌های جدید بسازند.

تقویت مهارت‌های اجتماعی

بازی‌های گروهی به کودکان یاد می‌دهند چگونه با دیگران تعامل داشته باشند، نوبت بگیرند و مشکلات را به‌صورت گروهی حل کنند. فرایند نوبت‌گیری و تعاملات روزمره در بازی‌ها، باعث تقویت توانایی برقراری ارتباط موثر می‌شود. کودکان همچنین از طریق همکاری در حل مسائل گروهی، توانایی‌های حل مسئله و مذاکره را توسعه می‌دهند که مهارت‌ اساسی برای موفقیت در زندگی اجتماعی آینده‌شان محسوب می‌شود.

توسعه مهارت‌های شناختی و اجرایی

این بازی‌ها به تقویت توجه، حافظه، کنترل احساسات و تصمیم‌گیری در کودکان منجر می‌شود و باعث افزایش مهارت‌های اجرایی آن‌ها می‌شود. بازی‌های آموزشی با ایجاد چالش‌هایی که نیاز به کنترل احساسات دارند، فرصتی را برای کودکان فراهم می‌کنند تا درک بهتری از جهان پیرامون خود پیدا کنند. به‌عنوان مثال، در بازی‌هایی که نیاز به تصمیم‌گیری دارند، کودکان یاد می‌گیرند که چگونه گزینه‌های مختلف را ارزیابی کرده و بهترین انتخاب را انجام دهند.

آمادگی برای چالش‌های آموزشی آینده

بازی هدفمند برای کودکان پیش دبستانی به‌عنوان سکوی پرتابی برای آمادگی در برابر چالش‌های آموزشی آینده عمل می‌کند. این بازی‌ها مفاهیم ابتدایی را آموزش می‌دهند و آن‌ها را برای مواجهه با موضوعات پیچیده‌تر و مطالب علمی در سال‌های بعد آماده می‌کنند. بازی و آموزش در کنار هم تفکر انتقادی که در مواجه با چالش‌های آتی بسیار مهم است را پرورش می‌دهند.

معرفی 11 مورد از بهترین بازی‌های آموزشی و هدفمند برای کودکان پیش‌دبستانی

در این بخش، به معرفی بازی‌هایی می‌پردازیم که به‌طور ویژه برای رشد و توسعه مهارت‌های ذهنی، اجتماعی و حرکتی کودکان پیش‌دبستانی طراحی شده‌اند. بازی های هدفمند برای کودکان پیش دبستانی نه‌تنها ابزارهای جذاب برای سرگرمی، بلکه منابعی پربار برای یادگیری و رشد همه‌جانبه هستند. از بازی‌های ساده تا فعالیت‌های گروهی و خلاقانه، هر کدام از این پیشنهادها به کودکان کمک می‌کنند تا از طریق تعامل، کاوش و کشف دنیای پیرامون خود، به مهارت‌هایی که در آینده برای آن‌ها حیاتی است، دست یابند.

1.      بازی تشابه شکل و بلوک

در این نوع بازی های آموزشی پیش دبستانی، اشکال مختلفی با استفاده از بلوک‌ها روی یک کاغذ بزرگ کشیده می‌شود. سپس کودکان باید بلوک‌هایی را پیدا کنند که با شکل‌ها و رنگ‌های مشخص شده مطابقت داشته باشند و آن‌ها را روی کاغذ بگذارند. کودکان همچنین می‌توانند بلوک‌ها را ترکیب و الگوهای جدیدی ایجاد کنند.

2.      بازی سر و شانه و هجاها

این بازی به کودکان یاد می‌دهد تا کلمات را به هجاهای کوچک‌تر تقسیم کنند. برای انجام آن، یک کلمه گفته می‌شود و کودکان برای هر هجای کلمه، یک بخش از بدن خود را لمس می‌کنند. مثلا کلمه آسمان را در نظر بگیرید؛ کودکان سر خود را برای آ، شانه‌ها را برای سِ و زانوها را برای مان لمس می‌کنند. این بازی علاوه‌بر تمرین هجا، مهارت‌های شنیداری را نیز تقویت می‌کند.

3.      بازی بینگوی دوستان

این نوع بازی های آموزشی پیش دبستانی برای کمک به کودکان در یادگیری نام‌ها و روال‌های مدرسه طراحی شده است. برای این کار، کارت‌های بینگو با استفاده از تصاویری از محیط مدرسه، چهره دانش‌آموزان و مربیان ساخته می‌شود. در حین بازی، مربی نام دانش‌آموزان و تصاویر را می‌گوید و کودکان باید با استفاده از مکعب‌ها یا دکمه‌ها روی تصویر مربوطه نشانه بگذارند. بدین ترتیب، اسامی هم‌کلاسی‌ها، معلم‌ها و غیره را یاد می‌گیرند.

4.      ماجراجویی شکار اشکال

اشکال مختلف (مانند دایره، مربع، مثلث و غیره) را در اطراف کلاس یا محوطه بازی پنهان کنید. به کودکان یک لیست تصویری از اشکالی که باید پیدا کنند بدهید. پس از پیدا کردن، نام هر شکل را به کودکان بیاموزید. چند بار که بازی کردید، در نوبت جدید به‌جای لیست تصویری نام اشکال را بگویید تا کودکان به‌دنبال آن باشند. این بازی های هدفمند برای کودکان پیش دبستانی به تقویت شناخت اشکال و حافظه یاری می‌رسانند.

5.      بازی هندسه با چوب‌های بستنی

یک جعبه چوب بستنی در اختیار کودکان قرار دهید و آن‌ها را تشویق کنید تا با این چوب‌ها اشکال، الگوها و سازه‌های مختلفی بسازند. در حین بازی، مربی می‌تواند خطوط، زاویه‌ها و ویژگی‌های هندسی دیگر را که کودکان ایجاد کرده‌اند، به آن‌ها نشان دهد. این بازی هدفمند برای بچه های پیش دبستانی، درک هندسی و چند بعدی را امکان‌پذیر می‌کند.

6.      مسابقه مرتب‌سازی رنگ‌ها

سبد یا سطل‌هایی با رنگ‌های مختلف در اطراف محوطه بازی قرار دهید و آیتم‌های رنگی مختلف (مانند توپ، کیسه‌های لوبیا یا اسباب‌بازی‌ها) را روی زمین پخش کنید. کودکان باید با سرعت، آیتم‌های رنگی را جمع‌آوری کرده و در سبد یا سطل هم‌رنگ خود قرار دهند. این بازی به تقویت تشخیص رنگ، مهارت‌های طبقه‌بندی و همچنین مهارت‌های حرکتی درشت کمک می‌کند.

7.      دایره داستان‌گویی

کودکان را در یک دایره جمع کنید و به هر کدام یک شی کوچک (مثل یک عروسک، ماشین، اشکال هندسی، عدد و غیره) بدهید. یک داستان را شروع کنید و از هر کودک بخواهید یک جمله به داستان اضافه کند و شی خود را در داستان بگنجاند. این بازی هدفمند برای بچه های پیش دبستانی منجر به تقویت قوه خلاقیت، مهارت‌های زبانی و کارگروهی می‌شود.

8.      ماسک‌های احساسات

به بچه‌ها ماسک‌های کاغذی ساده و وسایل هنری مانند ماژیک، برچسب‌، پر و غیره بدهید تا بر اساس احساسات مختلف (شادی، غم، خشم، شگفتی و غیره) آن‌ها را تزئین کنند. پس از تزئین، بچه‌ها نوبت‌به‌نوبت ماسک‌های خود را بپوشند و احساسات مربوطه را به نمایش بگذارند. این بازی های آموزشی پیش دبستانی شناسایی عاطفی را تقویت می‌کند و همدلی را ترویج می‌دهد.

9.      لی‌لی عددی

یک تخته لی‌لی با اعداد 1 تا 10 روی زمین بکشید. کودکان یک شی کوچک (مانند سنگ یا کیسه لوبیا) روی یکی از اعداد پرتاب می‌کنند و سپس از روی خانه‌ها لی‌لی می‌کنند و با صدای بلند اعداد را حین عبور از هر خانه می‌شمارند. این نوع بازی های هدفمند برای کودکان پیش دبستانی به تقویت شناخت اعداد، شمارش و تعادل کمک می‌کند.

10.  نقاشی گروهی

یک ورق بزرگ کاغذ یا یک دیوار خالی فراهم کنید و وسایل هنری مختلفی مانند ماژیک، مداد رنگی، رنگ انگشتی و غیره را در اختیار بچه‌ها قرار دهید. آن‌ها را تشویق کنید که با هم کار کنند و یک نقاشی دیواری ایجاد کنند. آن‌ها می‌توانند ایده‌های خود را مطرح کرده و مواد نقاشی را با هم به اشتراک بگذارند تا خلاقیت خود را کشف کنند.

11.  اکتشاف هنر حسی

ایستگاه‌های حسی مختلفی با مواد گوناگون (شن، آب، خمیر، پارچه‌های بافت‌دار و غیره) راه‌اندازی کنید. بچه‌ها می‌توانند این مواد را کاوش کرده و آثار هنری خود را با استفاده از مواد حسی ایجاد کنند. آن‌ها را تشویق کنید که آثار خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و توضیح دهند که چه چیزی ساخته‌اند. این بازی هدفمند برای بچه های پیش دبستانی، مهارت‌های حرکتی ظریف و تعامل اجتماعی را تقویت می‌کند زیرا بچه‌ها در مورد کار خود بحث و ایده‌ها را به اشتراک می‌گذارند.

جمع‌بندی

بازی‌های هدفمند به توسعه مهارت‌های شناختی، حرکتی و خلاقیت در کودکان کمک می‌کنند. با استفاده از فعالیت‌های هنری، بازی‌های نقش‌آفرینی و فعالیت‌های حرکتی، کودکان قادر خواهند بود مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی خود را بهبود بخشند. بازی های هدفمند برای کودکان پیش دبستانی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا ایده‌ها و احساسات خود را به شکل خلاقانه‌ای ابراز کنند. این امر نه‌تنها به افزایش خودآگاهی و اعتمادبه‌نفس آنان منجر می‌شود بلکه بر تعاملات اجتماعی مثبت نیز تاثیر می‌گذارد.

سوالات متداول

1. چه سنی برای انجام فعالیت‌های آموزشی بازی‌محور مناسب است؟

انجام بازی هدفمند برای کودکان پیش دبستانی، معمولا بین سن ۳ تا ۵ سال ایده‌آل است.

2. چگونه می‌توانم بازی‌های هدفمند را در خانه اجرا کنم؟

می‌توانید با استفاده از اشیا روزمره، بازی‌های ساده‌ای مانند دسته‌بندی اشیا بر اساس رنگ یا شکل، داستان‌سرایی و نقش‌آفرینی ایجاد کنید.

3. هر جلسه بازی باید چه مدت طول بکشد؟

زمان جلسات می‌تواند متفاوت باشد، اما معمولا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بازی برای حفظ توجه و درگیر شدن کودکان پیشنهاد می‌شود‌.