نحوه برخورد با بچه های شلوغ در مدرسه که باید بدانید

نحوه برخورد با بچه های شلوغ در مدرسه یکی از مهارت‌های اساسی هر معلم به شمار می‌رود. اثربخشی تدریس تنها به ارائه محتوای آموزشی محدود نمی‌شود، بلکه ایجاد محیطی مناسب برای یادگیری نیز اهمیت دارد. دانش‌آموزان شلوغ که رفتارهای آن‌ها می‌تواند از بی‌توجهی تا اختلالات حاد رفتاری را شامل شود، این تعادل را به چالش می‌کشند. بنابراین، معلمان باید از استراتژی‌های متنوع برای مواجهه با این رفتارها آگاه باشند، بدون اینکه به شخصیت دانش‌آموز لطمه‌ای وارد شود.

به چه دانش‌آموزانی شلوغ می‌گویند؟

دانش‌آموزان شلوغ به آن دسته از دانش‌آموزانی گفته می‌شود که با رفتارهای خود به شکلی معنادار و مداوم در فرایند عادی تدریس یا وظایف آموزشی اختلال ایجاد می‌کنند. این رفتارهای شلوغ اشکال مختلفی دارد و از حواس‌پرتی و بی‌نظمی در کلاس گرفته تا تهدید یا ارعاب دیگران را در بر می‌گیرد.

برای مثال، رفتارهایی مانند عدم پیروی از دستورالعمل‌های معلمان یا کارکنان مدرسه، برخوردهای پر سر‌وصدا و بی‌نظم یا اظهارنظرهای توهین‌آمیز نشانه‌های بارز چنین رفتارهایی هستند. این دانش‌آموزان با ایجاد جوی نامطلوب، روند یادگیری دیگران را مختل کرده و در موارد شدیدتر ممکن است تهدیدهایی فیزیکی یا روانی نیز از خود نشان دهند. به همین دلیل است که نحوه برخورد با بچه های شلوغ در مدرسه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

دلایل شلوغی بچه‌ها در مدرسه

این عوامل و دلایل متنوع نشان‌دهنده پیچیدگی‌های رفتارهای شلوغ در مدرسه هستند. لازم است که معلمان با آگاهی و حساسیت با این موضوعات برخورد کرده تا به شکل موثری رفتارهای ناهنجار را مدیریت کنند. برای اینکه بدانیم با بچه‌های شلوغ چه کنیم، ابتدا باید دلایل این رفتارها را بدانیم؛ از جمله دلایل آن:

زمینه‌های ژنتیکی و خلق‌وخوی ذاتی

برخی کودکان ممکن است از لحاظ ژنتیکی به‌گونه‌ای متولد شوند که تمایل بیشتری به واکنش‌های احساسی و دشواری در کنترل خود داشته باشند. این دسته از کودکان از ابتدا با حساسیت بیشتری نسبت به محرک‌های خارجی مواجه‌اند که منجر به رفتارهای نامتعارف می‌شود.

مسائل عصبی و رشدی

برخی کودکان به‌دلیل تفاوت‌های ساختاری یا عملکرد مغزی، توانایی کنترل احساسات و رفتارهای خود را ندارند. در برخی موارد، دانش‌آموزان ممکن است به‌خاطر داشتن اختلالات یادگیری خاص که معلم از آن‌ها بی‌اطلاع است، رفتاری از خود نشان دهند که به‌عنوان شلوغی یا رفتار مزاحم تلقی شود.

عوامل مرتبط به کلاس درس

شرایط فیزیکی و روانی کلاس در بروز رفتارهای شلوغ تاثیرگذار است. اگر دانش‌آموزی درس را بسیار آسان یا بسیار دشوار بیابد، ممکن است از فعالیت‌های کلاسی فاصله بگیرد و بی‌علاقگی یا سرخوردگی خود را با رفتارهای شلوغ نشان دهد.

تروما و تجربیات ناگوار دوران کودکی

تجربیات سخت مانند در معرض سواستفاده قرار گرفتن یا مشاهده خشونت خانگی به‌شدت بر رفتار کودک تاثیر می‌گذارد. این تجربیات باعث واکنش‌های هیجانی و رفتارهای پرخاشگرانه به‌عنوان مکانیسمی برای مقابله با فشارهای روانی می‌شوند.

نحوه برخورد با بچه‌ های شلوغ در مدرسه

برای یافتن راز اینکه با بچه‌های شلوغ چه کنیم، کافی است استراتژی‌های مدیریت رفتاری را یاد بگیریم. در این زمینه، لازم است راهبردهایی جامع و دقیق به کار گرفته شوند که هم پیشگیری از رفتارهای نامطلوب را تضمین کنند و هم به شکل مناسب به رفع این رفتارها بپردازند. بهترین دبستان دخترانه منطقه ۶، با به‌کارگیری راهکارهای زیر تلاش دارد تا با تاثیرگذارترین استراتژی‌های مدیریت رفتاری، به فرزندان شما کمک کند:

1. اهمیت پیشگیری و تعیین مرزها

پیشگیری بهترین راهکار برای جلوگیری از بروز رفتارهای شلوغ است. هفته‌های اول سال تحصیلی برای معلمان فرصتی ارزشمند جهت تعیین مرزها و قوانین کلاس هستند. دانش‌آموزان در این دوره به بررسی نحوه مدیریت کلاس توسط معلم می‌پردازند و سعی می‌کنند بفهمند تا چه حد می‌توانند رفتارهای ناپسند داشته باشند. بنابراین، ضروری است که معلمان سریعا قوانین کلاس را به‌طور واضح و دقیق تعریف کرده و انتظارات خود را روشن کنند.

2. حفظ آرامش و کنترل احساسات

هنگام مواجهه با رفتارهای شلوغ، معلم باید همیشه آرامش خود را حفظ کند. فریاد زدن یا استفاده از عبارات تحقیرآمیز تنها باعث تشدید وضعیت می‌شود. اغلب اوقات، دانش‌آموزان سعی می‌کنند معلم را به واکنش‌های احساسی و غیرمنطقی تحریک کنند.

3. قاطعیت و برخورد مستقیم

نادیده گرفتن رفتارهای شلوغ تنها منجر به افزایش آن‌ها می‌شود. معلمان باید فورا و به‌صورت مستقیم به رفتارهای نامطلوب پاسخ دهند. از دانش‌آموز خواسته شود که خود توضیح دهد چرا رفتارش نادرست است، چگونه این رفتار بر دیگران تاثیر می‌گذارد و رفتار صحیح چه باید باشد. این نوع آموزش به دانش‌آموز کمک می‌کند تا اثرات رفتار خود را درک کند.

4. گوش دادن دقیق به دانش‌آموزان

یکی از راه‌های جذب دانش‌آموزان شلوغ در کلاس گوش دادن به آن‌ها در عین عدم تایید رفتار آن‌ها است. قبل از نتیجه‌گیری عجولانه، باید به حرف‌های دانش‌آموز گوش داده شود. در برخی موارد، رفتارهای نامطلوب ممکن است به‌عنوان نشانه‌ای از درخواست کمک باشد. حتی اگر این گفتگو تاثیری مستقیم بر مدیریت رفتار نداشته باشد، در درک بهتر معلم از وضعیت دانش‌آموز موثر خواهد بود.

5. جلوگیری از شرمندگی دانش‌آموز

هیچ‌گاه نباید دانش‌آموز در مقابل هم‌کلاسی‌هایش تحقیر یا خجالت‌زده شود. مواجهه فردی با دانش‌آموز در فضای خصوصی‌تر، مانند راهرو یا بعد از کلاس، بسیار موثرتر از توبیخ در مقابل جمع است. در این شرایط، دانش‌آموز بیشتر تمایل به همکاری و ابراز احساسات خود خواهد داشت.

6. برگزاری جلسه با والدین

برگزاری جلسه‌ای با حضور دانش‌آموز و والدین، همراه با مستندات دقیق از مسائل رفتاری، به یافتن راه‌حل‌های موثر کمک می‌کند. حضور دانش‌آموز در جلسه از بروز مشکلات ارتباطی احتمالی جلوگیری کرده و امکان تبادل نظر بین والدین و معلم را فراهم می‌آورد. والدین می‌توانند راهکارهایی پیشنهاد دهند که در خانه موثر بوده و به معلم در مدیریت رفتارهای دانش‌آموز در مدرسه یاری رسانند.

راه ‌های جذب دانش‌آموزان شلوغ در کلاس

جذب دانش‌آموزان یک بخش مهم از یادگیری نحوه برخورد با بچه های شلوغ در مدرسه است که به ایجاد محیطی تعاملی و پویا نیاز دارد. در این محیط، دانش‌آموزان نه‌تنها حس تعلق و مشارکت می‌کنند، بلکه به شکل مثبت انرژی و توجه‌شان هدایت می‌شود. در این‌جا، به چند راهکار موثر برای جذب این دسته از دانش‌آموزان اشاره می‌کنیم:

ایجاد تنوع در روش‌های آموزشی

دانش‌آموزان شلوغ معمولا به‌سرعت از روش‌های آموزشی سنتی خسته می‌شوند. استفاده از روش‌های متنوع مانند بازی‌های آموزشی، فعالیت‌های گروهی، فیلم‌های آموزشی و حتی یادگیری عملی توجه آن‌ها را جلب می‌کند و از دیگر راه‌های جذب دانش‌آموزان شلوغ در کلاس است. تنوع در آموزش باعث می‌شود که ذهن‌های پرانرژی دانش‌آموزان به چالش کشیده شود و از خستگی جلوگیری گردد.

ارتباط فردی با دانش‌آموزان

با بچه‌های شلوغ چه کنیم؟ با آن‌ها ارتباط برقرار کنید و به آن‌ها فرصت فهمیده شدن بدهید. برقراری ارتباط مثبت و محترمانه با دانش‌آموزان شلوغ به آن‌ها احساس مهم بودن و موردتوجه قرار گرفتن می‌دهد. از طریق مکالمات فردی، شناخت بهتر انگیزه‌ها و احساسات آن‌ها و ایجاد رابطه مبتنی بر اعتماد، می‌توان دانش‌آموزان را به شکلی موثرتر به فعالیت‌های کلاس جذب کرد.

ایجاد فرصت‌های مسئولیت‌پذیری

دادن نقش‌ها و مسئولیت‌های خاص به دانش‌آموزان شلوغ، مانند مدیریت یک فعالیت گروهی، جمع‌آوری وسایل کلاس یا نظارت بر نظم کلاس، به آن‌ها احساس اهمیت و تعلق می‌دهد. با قرار دادن آن‌ها در موقعیتی که حس کنند مفید و موثر هستند، انرژی‌شان به شکل مثبتی هدایت می‌شود.

جمع‌بندی

جذب و مدیریت نحوه برخورد با بچه های شلوغ در مدرسه مستلزم ایجاد محیطی تعاملی، متنوع و منظم است که در آن انرژی و توجه دانش‌آموزان به شکل سازنده هدایت می‌شود. با آگاهی از استراتژی‌های مدیریت رفتاری و برقراری ارتباط با دانش‌آموزان، می‌توان مشکلات رفتاری آن‌ها را در سنین پایین کنترل کرد و دانش‌آموزان را از چالش‌های آتی بزرگسالی نجات داد.

سوالات متداول

1. آیا باید به رفتارهای شلوغ پاداش بدهم یا تنبیه کنم؟

تمرکز بر تشویق رفتارهای مثبت و استفاده از پاداش‌ها موثرتر از تنبیه است. تنبیه می‌تواند منجر به واکنش‌های منفی شود.

2. چگونه می‌توانم با رفتارهای شلوغی که ناشی از مشکلات خانوادگی است، برخورد کنم؟

با برقراری ارتباط با والدین و پیشنهاد مشاوره‌های فردی، می‌توان به حمایت از دانش‌آموزان در شرایط دشوار پرداخت و رفتار آن‌ها را بهبود بخشید.

3. آیا شلوغ کردن در مدرسه می‌تواند به‌دلیل عدم علاقه به آن باشد؟

بله، کودکانی که مدرسه را دوست ندارد یا در آن احساس انزوا، بی‌قدرتی، تنهایی و تزلزل دارند چنین واکنش‌هایی را به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی نشان می‌دهند که حضور یک مشاور را ضروری می‌کند.